Ziemia Płocka - reportaże i wspomnienia

Można wymieniać wiele ciekawych miejsc, oddalonych nierzadko o tysiące kilometrów od miejsca zamieszkania, gdzie chciałoby się spędzić kilka lub kilkanaście dni na błogim lenistwie lub w szaleńczym tempie zwiedzać miejsca historyczne o znaczeniu światowym. Oczywiście, taki wyjazd niewątpliwie poszerza horyzonty i jest potrzebny, by poznać nasze cywilizacyjne dziedzictwo, ale równie ciekawy, nawet z elementami odkrywania czegoś nieznanego, może być wakacyjny pobyt na Ziemi Płockiej.

Niemal w centrum Polski

Ziemia Płocka jest to północno-zachodnia część Mazowsza, położona atrakcyjnie wzdłuż środkowego biegu królowej polskich rzek. Pozostałość puszcz i kniei porastających Mazowsze w przeszłości to obecnie kilkanaście rezerwatów przyrody i kompleksów leśnych w Gostynińsko-Włocławskim (na lewym) i Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (na prawym brzegu Wisły).
Jeziora o wysokiej klasie czystości, takie jak: Górskie, Zdworskie, Łąckie, czy Soczewka, są rajem dla pływaków, żeglarzy, czy amatorów wędkarstwa. Do samego Płocka sięga Zalew Włocławski, potężny akwen wodny, wzdłuż którego na miłośników żagli i sportów motorowodnych czekają porty i stanice, m.in. w Nowym Duninowie, Murzynowie i Brwilnie.
Warto odszukać i oczywiście zwiedzić zabytki położone z dala od uczęszczanych traktów, takie jak późnoromański kościółek w Rokiciu, zabytek klasy „0”, odrestaurowane zespoły pałacowe i dworskie w Łącku, Srebrnej, Nowym Duninowie i Kucharach. Dużą atrakcją jest reaktywowany w Bodzanowie Jarmark Norbertański, którego historia sięga XII wieku.

Każdy turysta, niezależnie od zasobności portfela, znajdzie odpowiednie miejsce wypoczynku. Szczególnie polecane są hotele „Dębowa Góra” i „Rusałka” w gminie Łąck, ośrodki wypoczynkowo-rekreacyjne i gospodarstwa agroturystyczne w Koszelówce, Soczewce, Grabinie, Cierszewie i Wilczkowie – położone w bliskości akwenów wodnych. Można tam także skosztować tradycyjnego staropolskiego, zdrowego jadła – mięsiwa i ryb, przyprawionych ziołami z mazowieckich łąk.
Perełką wartą bliższego zapoznania jest słynne w kraju Stado Ogierów w Łącku, gdzie organizowane są corocznie zawody konne w skokach przez przeszkody oraz w woltyżerce. Istnieje tu możliwość nauki jazdy konnej, przejażdżek po malowniczych okolicach zarówno wierzchem, jak i bryczkami, „wczasów w siodle”, a nawet hipoterapii.

Płock historyczny

Nie przesadzam, stwierdzając, że Płock jest najpiękniej położonym miastem nad Wisłą. Wzniesiona ponad pięćdziesiąt metrów nad nurtem rzeki skarpa stała się siedzibą książąt mazowieckich, a już w XII wieku właśnie tu znajdowała się stolica państwa Piastów.
Na Wzgórzu Tumskim, w Bazylice Katedralnej, której początki sięgają XII wieku, a przebudowanej w dobie renesansu, znajduje się sarkofag dwóch władców Polski – Władysława Hermana i jego syna Bolesława Krzywoustego, zaś w głównym wejściu można podziwiać replikę także dwunastowiecznych Drzwi Płockich (oryginał znajduje się w soborze św. Zofii [Mądrości Bożej] w Nowogrodzie Wielkim w Rosji). Obok katedry stoi dawny zamek książęcy, późniejsze opactwo benedyktyńskie, do niedawna siedziba Muzeum Mazowieckiego, obecnie remont przeprowadza w nim Kuria Diecezjalna Płocka. Warto zwiedzić również mieszczące się niedaleko Muzeum Diecezjalne ze zbiorem średniowiecznych rękopisów, rzeźb, zabytków sztuki sakralnej z katedralnego skarbca oraz niepowtarzalną kolekcją pasów kontuszowych.

Płock może pochwalić się najstarszą w Polsce szkołą średnią – „Małachowianką”, założoną w 1180 roku. W dawnej, piętnastowiecznej kanonii, mieści się obecnie, założone w 1829 roku Towarzystwo Naukowe Płockie, do którego należy Biblioteka im. Zielińskich. W niej przechowywane są cenne rękopisy, starodruki, w tym inkunabuły, dokumenty, grafiki i mapy. Prawdziwym rarytasem jest pierwsze wydanie dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium” z 1543 roku, „Boska komedia” Dantego z 1487 roku oraz kolekcja grafik Francisco Goi „Kaprysy”.
Muzeum Mazowieckie mieści się w odrestaurowanej, secesyjnej kamienicy, gdzie zgromadzono wspaniałe zbiory malarstwa, rzeźby i sztuki użytkowej z przełomu XIX i XX wieku. Muzeum słynie z najbogatszej kolekcji sztuki secesyjnej w Polsce, przedstawionej w niezwykle oryginalny sposób: jako wyposażenie miejsca zamieszkania typowej rodziny mieszczańskiej tamtego czasu. W ten sposób secesja ukazała swoje użytkowe oblicze.
Płock stanowi również miejsce pielgrzymek religijnych. Tu, w jednej z kamienic przy Starym Rynku, znajduje się Dom Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, miejsce pobytu siostry Faustyny Kowalskiej, która właśnie w tym miejscu, 22 lutego 1931 roku miała pierwsze objawienie Jezusa Miłosiernego.
Ozdobą Starego Rynku jest klasycystyczny ratusz – siedziba władz miejskich, a przed nim nowoczesna, podświetlana fontanna.

Prawnicy zwiedzający Płock na pewno zwrócą uwagę na siedzibę Sądu Okręgowego i Sądu Rejonowego, znajdujące się przy placu Narutowicza. Jest to dawny pałac biskupów płockich, którego budowa została zapoczątkowana w 1600 roku i trwała prawie pięćdziesiąt lat. Biskupi płoccy od XV wieku rzadko przebywali w tym miejscu, pełniąc ważne funkcje na dworze królewskim w Krakowie, zaś po przeniesieniu stolicy do Warszawy ich stałą rezydencją stał się zamek w Pułtusku. Ciągłe dewastacje, pożary i renowacje po nich, zmieniały wygląd pałacu. Zmieniali się również jego właściciele. Po 1820 roku pałac został wydzierżawiony instytucjom sądowym. W latach dwudziestych ubiegłego wieku elewacje zostały ozdobione jońskimi pilastrami, które nadały budowli klasycystyczny charakter, harmonizujący z sąsiednią zabudową.

Płock nowoczesny

Obecnie Płock kojarzy się przede wszystkim z Polskim Koncernem Naftowym Orlen – potentatem na rynku paliw płynnych i produktów petrochemicznych, jednym z największych przedsiębiorstw w Europie Środkowej. Z tym gigantem powiązane są inne przedsiębiorstwa branży chemicznej, produkujące m.in. polipropylen, czy polietylen. Tu także ma siedzibę jedna z fabryk odzieżowych koncernu Levi Strauss oraz wiodący producent maszyn dla rolnictwa CNH.
Realizowany jest obecnie projekt Parku Przemysłowo-Technologicznego, poprawiana jest infrastruktura drogowa. Niebawem uruchomione zostaną dojazdy do nowego mostu na Wiśle wraz ze wschodnią obwodnicą Płocka. Poszerzany jest wyjazd w kierunku Warszawy, a także przebudowywana jest Tumska – centralna ulica śródmieścia.
Wielką atrakcją Płocka jest położony na wiślanej skarpie ogród zoologiczny z wieloma osobliwościami świata zwierzęcego, w tym tamarynami i marmozetami – najmniejszymi małpkami świata, dużą kolekcją gadów oraz największymi w Polsce akwariami morskimi i słodkowodnymi.
Nieco dalej na północ znajduje się rozległy teren rekreacyjny (plaże nad Wisłą) z urokliwym zalewem Sobótka, na którym znajduje się kąpielisko (czysta woda!) oraz miejsce uprawiania sportów wodnych.
Pomiędzy wyżej wymienionymi miejscami znajduje się amfiteatr z rozpostartym wachlarzowo lekkim dachem, z widownią na ponad trzy tysiące osób. W niedalekiej przyszłości będzie to miejsce znane na mapie kulturalnej nie tylko Mazowsza. Bowiem tu przeniosą się: coroczny festiwal muzyki elektronicznej, reggaeland – festiwal muzyki reggae, międzynarodowy festiwal kultury romskiej, festiwal muzyki dance (odbywające się do tej pory na plaży).
Innym miejscem na mapie kulturalnej Płocka jest scena na Starym Rynku. Od wiosny do jesieni, praktycznie w każdą sobotę i niedzielę, w tym miejscu można uczestniczyć w jakimś wydarzeniu kulturalnym z udziałem znanych i uznanych artystów. Kabarety, zespoły rockowe, muzyka symfoniczna, spotkania z aktorami teatru i filmu – to w skrócie składa się na cykl pt. Festiwalowy Płock 2007.

Międzynarodowy Festiwal Filmów Turystycznych

Chyba największym wydarzeniem kulturalnym w ostatnim czasie był Drugi Międzynarodowy Festiwal Filmów Turystycznych, który odbył się w dniach 13-16 czerwca bieżącego roku. Celem tego przedsięwzięcia była prezentacja i ocena poziomu artystycznego oraz zawartości merytorycznej produkcji audiowizualnych. Prezydentem festiwalu był prezydent Płocka Mirosław Milewski, zaś przewodniczącym jury Jacek Wan – reżyser, producent, twórca wielu znanych cykli telewizyjnych na temat kultury japońskiej, Bliskiego Wschodu, a także programów na temat zdrowia, prezes Stowarzyszenia Korespondentów Zagranicznych w Polsce.

W tym roku nagrodę specjalną za całokształt twórczości oraz zasługi dla promocji pozytywnego wizerunku Polski na świecie otrzymał Andrzej Wajda. Ogółem przedstawionych zostało sześćdziesiąt filmów, zarówno polskich, jak i z mniej lub bardziej egzotycznych krajów świata.
Nagrodę Grand Prix i statuetkę „Turysty 2007” zdobył film promocyjny Bośni i Hercegowiny pt. Enjoy Life. Za najlepszy film polski uznano obraz Jacka Sołtysiaka i Jerzego Ostrowskiego pt. Bieszczadzki Park Narodowy. Nagrodę za najlepszy scenariusz zdobyła produkcja Tern Television przy współpracy Visit Scotland pt. The Rosslyn Enigma. Za najlepsze zdjęcia uhonorowano film pt. Korean Cousine, wyprodukowany przez Korean Tourism Organization. Nagrodę specjalną festiwalu za temat zdobyła filmowa opowieść pt. Liwowie – małe jest piękne, autorstwa Mariana Kubery z TVP Gdańsk o mieszkającym na Łotwie najmniejszym narodzie Europy, liczącym sto osiemdziesiąt osób. Nagrodzono też cykl filmów Wojciecha Cejrowskiego dla TVP2 Boso przez świat. Gośćmi specjalnymi płockiego festiwalu byli: reporterka Beata Pawlikowska oraz podróżnik Marek Kamiński.
Tegoroczne wydarzenia kulturalno-rozrywkowe mają charakter szczególny ze względu na przypadającą siedemset siedemdziesiątą rocznicę lokacji Płocka.
Warto tu zajrzeć!

*

Do tematu „Polska mało znana” będę wracał w kolejnych wydaniach Gazety Sądowej. Pomysł na przybliżenie PT Czytelnikom ciekawych, a mało znanych miejsc na mapie turystycznej Polski został zainspirowany poprzez mój udział w sesji dziennikarskiej zorganizowanej przez Mazowiecką Regionalną Organizację Turystyczną, zajmującą się promocją walorów turystycznych, integracją i aktywizacją środowisk, szkoleniem kadr, rozbudzaniem pomysłów oraz motywowaniem do budowania produktów turystycznych na terenie województwa mazowieckiego.

Krzysztof Bachorzewski
Zdjęcia autora

Reportaż został opublikowany w Gazecie Sądowej nr 7-8 (157-158) z lipca-sierpnia 2007 r.