Menu główne:
Pióro na rozkładzie,
czyli...
XIII Ogólnopolski Festiwal Muzyki Myśliwskiej – Warcino 2008
Kto nie zna strof IV Księgi Pana Tadeusza przedstawiających koncert Wojskiego?
Znawcy instrumentów myśliwskich twierdzą jednak, że nasz wieszcz
sporo przesadził – opis tego muzycznego zdarzenia to po prostu literacka fikcja.
Z bawolego rogu można wydobyć zaledwie kilkanaście niskich,
głuchych w barwie, choć niosących się daleko dźwięków.
Pałac Bismarcków w Warcinie, siedziba Zespołu Szkół Leśnych i miejsce, w którym odbył się XIII Ogólnopolski Festiwal Muzyki Myśliwskiej
Muzyk uczestniczący w festiwalu
prezentuje regulaminowy strój i postawę
przy grze na rogu Plessa
Niemal dziewięćdziesięcioletni uczestnik
festiwalu w Warcinie
W konkursowe szranki
stawano niezależnie od wieku, czy płci
Dęte instrumenty muzyczne w postaci kościanych piszczałek towarzyszyły polowaniom jeszcze w epoce kamiennej. Służyły komunikowaniu się myśliwych. Kolejnym krokiem w rozwoju były instrumenty wykonane z rogów zwierząt. Od XV wieku wchodzą w użycie instrumenty wykonane z metalu, które miały czystszą barwę, były donośniejsze, a co najistotniejsze – można z nich było wydobyć więcej dźwięków.
Współczesna sygnalistyka łowiecka zdominowana jest przez instrumenty dęte blaszane, znane jako rogi Plessa, wspomagane nierzadko przez większe rogi par force. Dla wyjaśnienia: róg Plessa zawdzięcza swoją nazwę księciu pszczyńskiemu Janowi Henrykowi XI, który na przełomie XIX i XX wieku wydawał drukiem nuty sygnałów myśliwskich i propagował używanie tego niewielkiego instrumentu. Większą jego odmianą jest róg par force, którego nazwa pochodzi od organizowanych we Francji i Anglii polowań konnych. Sygnalistyka myśliwska spełnia funkcje komunikacyjne, obrzędowe i artystyczne*.
*
W połowie drogi między Słupskiem a Miastkiem, na Pomorzu, wśród leśnych ostępów i morenowych pagórków znajduje się niewielka miejscowość Warcino. Od 5 do 8 czerwca, w miejscowym Zespole Szkół Leśnych, mającym siedzibę w pałacu należącym przed 1945 rokiem do rodziny Bismarcków, odbył się XIII Ogólnopolski Festiwal Muzyki Myśliwskiej, którego integralną częścią był Konkurs Sygnalistów Myśliwskich „O Róg Wojskiego” oraz Konkurs Muzyki Myśliwskiej.
Festiwal zgromadził około pół tysiąca uczestników z całej Polski oraz liczne grono słuchaczy. Przy sprzyjającej pogodzie, na tarasie pałacowym w piątkowy poranek 6 czerwca nastąpiło uroczyste otwarcie, podczas którego sygnaliści odegrali m.in. Fanfarę warcińską, skomponowaną przez miejscowego nauczyciela Romana Setę specjalnie na tę okoliczność. Były przemówienia i słowa zachęty do konkursowej rywalizacji.
Wymagania stawiane wykonawcom są wysokie. Przytoczę tylko kilka zdań z regulaminu:
„W konkursie mogą wziąć udział tylko muzycy amatorzy, również uczniowie podstawowych i średnich szkół muzycznych. [...] Dopuszcza się udział studentów i absolwentów wyższych uczelni muzycznych pod warunkiem niepobierania nauki gry w klasach instrumentów dętych blaszanych. [...] W trakcie występu nie wolno korzystać z nut. [...] Wykonawcy powinni być ubrani w stylu myśliwskim, leśnym, jeździeckim lub historycznym. [...] Prezentacja odbywa się na stojąco w lekkim rozkroku. Róg Pless trzyma się w prawej ręce, odchylonej od tułowia, czarą głosową skierowaną do góry. Róg par force trzyma się obiema rękami, lewą – poniżej zbiegu rurki ustnikowej ze zwojem instrumentu, zaś prawą – w okolicach czary głosowej skierowanej w dół. [...] Jurorzy oceniają w punktach wygląd zewnętrzny, zgodność wykonania z zapisem nutowym, technikę zadęcia i brzmienie dźwięków, a także wrażenie muzyczne.”
Próba przed występem konkursowym, z lewej muzycy grający na rogach Pless, z prawej – rogach par force
Karol Kroskowski
z Technikum Leśnego w Tucholi
– solowy mistrz Polski 2008 roku
Jury warcińskich konkursów to wybitni muzycy i znawcy tematu, m.in.: Andrzej Rokicki z Akademii Muzycznej w Łodzi, Wiesław Keller z Nadleśnictwa Cewice, Mieczysław Skrzypiec – Zarząd Okręgowy PZŁ w Koszalinie, Zenon Olendrowicz z Capelli Zamku Rydzyńskiego, Krzysztof Kadlec z Państwowej Filharmonii w Poznaniu (wiceprezes Klubu Sygnalistów Myśliwskich), Roman Seta z Zespołu Szkół Leśnych w Warcinie.
Laureatem Grand Prix i zdobywcą Rogu Wojskiego został Zespół Sygnalistów Myśliwskich „Akteon” Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie. Solowym Mistrzem Polski 2008 roku został Karol Kroskowski z Technikum Leśnego w Tucholi. Nagrodzonych w Konkursie było znacznie więcej, ale na słowa uznania zasługują wszyscy uczestnicy.
Laureaci Grand Prix
i zdobywcy Rogu Wojskiego
– Zespół Sygnalistów Myśliwskich „Akteon”
Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie
Na sobotnim (7 czerwca) galowym koncercie muzyki myśliwskiej oprócz wyróżnionych muzyków wystąpiła m.in. Capella Zamku Rydzyńskiego będąca jednocześnie Reprezentacyjnym Zespołem Muzyki Myśliwskiej Polskiego Związku Łowieckiego pod dyrekcją Mieczysława Leśniczaka wraz z solistami poznańskich scen muzycznych: Agnieszką Piass (sopran), Andrzejem Ogórkiewiczem (bas-baryton) i Sławomirem Olgierdem Krammem (baryton).
*
Dla mnie, reportera czasopism prawniczych, muzyka myśliwska za sprawą warcińskiego festiwalu stała się wielkim odkryciem oraz przeżyciem emocjonalnym. I właśnie za to chciałbym podziękować Leszkowi Kreftowi, rzecznikowi prasowemu starosty słupskiego oraz Piotrowi Mańce, dyrektorowi Zespołu Szkół Leśnych w Warcinie.
Tekst i zdjęcia:
Krzysztof Bachorzewski
————
* „Pióro na rozkładzie” to jeden z sygnałów myśliwskich, „odtrąbienie” polowania na ptactwo. Trofea umieszcza się „na rozkładzie”, czyli pokotem, i trąbi stosowny sygnał.
Finałowy koncert odbył się w pięknej, parkowej scenerii, tuż przy pałacu Bismarcków w Warcinie, przed licznie zebraną publicznością
Reportaż został opublikowany w dwutygodniku Ruch Muzyczny nr 14 z 6 lipca 2008 roku